Pawilon „Rafał”, wchodzący w skład zabudowań najstarszej, XIX-wiecznej części dawnego szpitala miejskiego nr 1 nazywanego przez rybniczan Juliuszem, zmienia się nie do poznania.
Choć we wnętrzach wciąż trwają intensywne prace remontowe, z zewnątrz można już podziwiać nowy blask ceglanej fasady zabytkowego budynku „Rafał”. Wyczyszczona cegła i odnowione detale architektoniczne robią spore wrażenie, zwłaszcza w porównaniu z sąsiednim, czekającym na swoją remontową kolej, budynkiem „Juliusz”.
- Przechodząc ulicą Klasztorną, Miejską czy parkiem Bukówka już z daleka rzuca się nam w oczy, wychylająca się spośród drzew, pięknie odnowiona fasada „Rafała” – mówi Piotr Kuczera, prezydent Rybnika. - Cały poszpitalny kompleks krok po kroku wraca do dawnej świetności, stając się ozdobą tej części śródmieścia. Chciałbym, by jak najszybciej to miejsce zaczęło tętnić prawdziwym życiem, stając się wizytówką Rybnika, przyciągającą nie tylko rybniczan, ale i gości spoza naszego miasta – dodaje prezydent.
Budynek jest remontowany od lipca ubiegłego roku. Wcześniej nie był użytkowany od 2000 roku, kiedy to funkcjonujące tu wcześniej szpitalne oddziały przeprowadziły się do nowego szpitala w dzielnicy Orzepowice. Teraz „Rafał” przechodzi należną mu metamorfozę – z zachowaniem zabytkowego charakteru obiektu zostały wymienione drzwi, okna oraz okładziny podłóg i sufitów. Wymieniono konstrukcję dachu, który pokryto dachówką ceramiczną. Wykonano nowe instalacje: wodno-kanalizacyjną, centralnego ogrzewania, wentylacji mechanicznej, klimatyzacji oraz instalacji elektrycznych i słaboprądowych. Dla potrzeb przyszłej wystawy zabudowano demontowalne systemowe okładziny ścienne, w budynku zamontowano również windę. Odrestaurowano istniejącą klatkę schodową ze schodami salowymi i drewnianymi stopnicami oraz stalowymi balustradami z zachowaniem jej zabytkowego charakteru.
Prace remontowe objęły również łącznik pomiędzy pawilonami "Rafał" i "Juliusz", który od strony ul. Klasztornej ma ozdobny charakter. Docelowo w "Rafale" urządzona zostanie przestrzeń wystawiennicza, którą wypełni w przyszłości ekspozycja ilustrująca historię medycyny i farmacji.
Koszt modernizacji budynku to ponad 8,9 mln zł, z czego 5,5 mln zł to dotacja z Unii Europejskiej. Prace na zlecenie miasta wykonuje wybrane w przetargu konsorcjum firm: Zakład Stolarski i Remontowo Budowlany „TOMAN” Daniel Toman z Turzy Śl., DGW Sp. z o.o., z Turzy Śl. i BUDINŻ PB Sp. z o.o. Sp. komandytowa, z Jejkowic.
Wciąż trwają starania o remont budynku "Juliusz", połączonego zabytkowym łącznikiem z pawilonem "Rafał". W "Juliuszu" ma powstać ekspozycja opowiadająca o przyrodzie Górnego Śląska. Planowana adaptacja obiektu zakłada utworzenie edukatorium prezentującego dziedzictwo kulturowe miasta i regionu - oprócz prac budowlanych, również zainstalowanie stałej wystawy opartej o motywy związane z ważną historyczną postacią Juliusza Rogera – inicjatora budowy szpitalnego kompleksu. Wystawę zaplanowano w oparciu o najnowsze trendy przewidziane dla tego typu ekspozycji m.in. z użyciem technik mulimedialnych. Realizacja tych planów uzależniona jest jednak od możliwości uzyskania na ten cel funduszy zewnętrznych – w marcu miasto złożyło wniosek na konkurs w ramach programu "Kultura" Mechanizmu Finansowego EOG na lata 2014-2021 (potocznie nazywane funduszami norweskimi).
W maju 2019 roku zakończyły się prowadzone przez Miasto prace związane z adaptacją zabytkowego pawilonu po dawnym oddziale dermatologii. W zmodernizowanych wnętrzach przy ul. Miejskiej aktualnie funkcjonuje Ośrodek Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz Filia Wojewódzkiego Ośrodka Adopcyjnego.
Dawną świetność odzyskał też zabytkowy budynek przyszpitalnej apteki, wchodzącej w skład zabudowań byłego szpitala Juliusz. W styczniu w jego odrestaurowanych wnętrzach powstały nowocześnie wyposażone sale praktycznej nauki zawodu Zasadniczej Szkoły Zawodowej Izby Rzemieślniczej.
Kompleks szpitalny zwany „Juliusz” powstał na przełomie XIX/XX wieku i składa się z czterech gmachów zlokalizowanych pomiędzy ulicą Miejską, Klasztorną i 3 Maja (najstarszych – Juliusza i Rafała, oddziału dermatologicznego oraz dawnego pogotowia ratunkowego).
Budynki tworzą zabudowę kwartału, pośrodku którego zlokalizowany jest niewielki park. Budynki szpitala znajdują się pod ochroną konserwatorską. Zostały wpisane do rejestru zabytków województwa śląskiego pod numerem A_1462/92 z dnia 07.05.1992r.